Seminar Space Data

Uniformen, nette burgerpakken, koffie, verse jus, lekkere broodjes. Tot zover niets bijzonders totdat je de scene van de maanlanding naast je nagebouwd ziet. En tot je ontdekt dat het trapje naast de tafel met de verse jus naar het binnenwerk van het ISS (International Space Station) leidt. En dat alles onder het toeziend oog van de hoofdrolspeler van de middag: een satelliet die aan het plafond boven de bezoekers hangt.

Welkom in de Space Expo. Welkom bij het symposium over Space Data. En geheel in de traditie van de luchtvaart was de voertaal Engels, al had dat natuurlijk niks met de ruimtevaart te maken, maar wel alles met de aanwezigheid van een Noorse kolonel. En hoewel Nederlandse militairen en hun businesspartners heel adaptief zijn, is Noors toch meestal niet de beste taal van een ieder, dus was Engels de beste optie om de kwaliteit van de communicatie zo hoog mogelijk te houden.

En laat communicatie nu net een van de hoofdtaken van satellieten zijn, zo leerde ik van Ramon Peeters van het Nederlands ruimtevaartagentschap NSO, die een boeiende presentatie gaf. Andere hoofdtaken zijn Navigatie, analyse van de ruimte, en Earth Observation. En daar ging het dus over. Ik had wel eens gelezen dat ze vanuit de ruimte een kentekenplaat van een auto kunnen lezen, maar dat zullen wel ultrageheime satellieten zijn waar in het openbaar niet over gesproken mag worden, maar de 30cm resolutie zorgde ook al voor bijzonder mooie beelden, die je via www.satellietdataportaal.nl zelf kunt bekijken. En als je een beetje handig met die beelden bent, kun je zelfs fraude met subsidies, extreme droogte, of milieuvervuilers opsporen. Militaire objecten zul je soms niet vinden, want die locaties zijn door de meeste providers als bijv. Google netjes geblurred, zodat niemand weet dat daar een kazerne is…

Maar er kan veel meer met satellieten. Want ook bij de hulpverlening op de Bahama’s zijn ze nuttig geweest, zodat er in de voorbereidingstijd van 48 uur die de marine had om tot de hulpverleningsactie over te gaan, toch een redelijk beeld van de situatie ter plekke was, dankzij satellietbeeld, en zonder dat er nog boots-on-the-ground nodig waren. Dat vertelden de Majoor Martin en LTZ Lucas in een presentatie waarin veel meer op de operationele noodzaak van satellietdata werd ingegaan. En die data is natuurlijk niet alleen handig bij hulpverlening, maar ook bij operaties in oorlogsomstandigheden. Maar om dat helemaal op hoog niveau te krijgen, en de beelden goed te laten werken met bijvoorbeeld data van de Thales-radars, of met data van de vliegende-sensor F-35, zou een vergroting van de bandbreedte van Marineschepen wel handig zijn. Zeker als de zogenoemde space surveillance volgend jaar echt van de grond komt als de Luchtmacht de eigen satelliet lanceert.

Airbus, zo leerden we na de koffiepauze van Patrick Walthuis, was het bedrijf dat de benodigde data leverde aan de eenheden die naar de Bahama’s gingen om hulp te verlenen. Airbus kon dat goed doen omdat het met hun satellieten de hele wereld al in kaart heeft gebracht (en dat kost 70 Terabyte aan opslagruimte). Maar het in kaart brengen is niet zozeer de uitdaging, die ziet hem vooral in de change detection, want dat zegt wat over de veranderende omgeving, en potentiële gevaren van een operatiegebied. Het combineren van lagen, het combineren van data, dat is de crux. En met de afsluitende boodschap dat er een drone op zonne-energie ontwikkeld wordt die 6 maanden lang op 30 kilometer hoogte allemaal hoogwaardige data verzamelt, konden we de netwerkborrel in. En terwijl de nieuwe data op de persoonlijke grijze harde schijven werd opgeslagen werd het ook nog zeer gezellig, daar in Noordwijk. Al met al een geslaagde middag, op ene mooie locatie.

Eduard van Brakel
Hoofdredacteur Defensie-platform.nl

NSO: Space Data

Dat informatici van defensie een breed werkveld kennen was al bekend. Dit werkveld zal alleen maar groter worden en dat werd duidelijk op het middagseminar bij de Netherlands Space Office (NSO) in Den Haag. Het onderwerp voor deze middag: SPACE DATA, Ruimtevaart als informatiebron voor de militair. Space was er genoeg deze middag, de opkomst van de leden voor dit unieke onderwerp was helaas wat aan de lage kant. Desalniettemin was de middag goed verzorgd op deze mooie locatie in het Atrium van NSO met een broodjeslunch, bijzondere sprekers en een netwerkborrel.

Na het openingswoord door onze voorzitter werden wij welkom geheten door dhr. Joost Carpaij van NSO. Hij gaf aan dat het NSO in opdracht van de Nederlandse overheid het Nederlandse ruimtevaartprogramma ontwikkelt en dat het NSO Nederland vertegenwoordigt bij internationale ruimtevaartorganisaties. Op de website van het NSO kunt u hier meer informatie over vinden.

Ltkol Bart Houben van de Defensiestaf informeerde de leden waar SPACE momenteel staat binnen de plannen van het Defensie. Het eerste aanspreekpunt voor SPACE binnen defensie ligt bij het CLSK. Kap Frank Masters van CLSK gaf een overzicht van lopende onderzoeken en werkpakketten in samenwerking met FFI Noorwegen, TNO en anderen.

Na een kort netwerkintermezzo informeerde dhr. Han Wensink van The European Association of Remote Sensing Companies (EARSC) de toehoorders op de bijdrage vanuit het bedrijfsleven. EARSC is een Europese organisatie welke op non-profit basis GEO-informatie producten promoot. Deze producten maken gebruik van Earth Observation (EO) data verzameld door satellieten en vliegtuigen. Wereldwijd is een enorme groeimarkt ontstaan voor Space gerelateerde informatie en producten waarvan de overheid 26% (incl. veiligheid en defensie) voor haar rekening neemt. Opvallend was dat Nederland hierbij achterloopt en nog veel kan worden bijgedragen aan OOV en defensie.

De volgende spreker van The European Space Agency (ESA) Nederland, mr. Mark Drinkwater, gaf inzicht in beschikbare mogelijkheden van satellietsystemen en de concrete toepassing van verkregen informatie. Heel veel GEO-toepassingen, maar ook veiligheid, nucleaire inspecties, border control en tracking van scheepvaart en luchtvaart. Veel van deze informatie wordt geleverd aan Europese instanties als ESA, Eurosur etc., echter nationaal is ook veel informatie beschikbaar via diverse portals waarbij NSO kan bemiddelen.

De laatste spreker van deze middag was Chris Verhoeven, verbonden aan de TU Delft en ISIS. Dhr. Verhoeven boeide de leden met zijn visie over de toekomst van de ruimtevaart en wat dit kan opleveren voor de militair in het veld. Hij sprak niet over een enkele satelliet maar zwermen satellieten, gelijk insecten bestaan in zwermen. Een zwerm satellieten die met elkaar in verbinding staan en bijv. objecten op de aarde kunnen lokaliseren. Deze techniek biedt o.a. verbeteringen bij het opsporen en tracken van schepen en vliegtuigen. Interessant was te horen dat technieken ontwikkeld in de massa-industrie (denk aan onderdelen voor mobiele telefoons) gebruikt worden. Deze producten zijn betrouwbaarder en de performance is hoger dan onderdelen die zelf ontworpen, ontwikkeld en geproduceerd moeten worden.

Deze interessante middag werd afgesloten met een netwerkborrel.

[nggallery id=39]